Uluslararası Para Fonu (IMF) Salı günü, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına atıfta bulunarak küresel ekonomik büyüme tahminini neredeyse tam bir puan düşürdü ve enflasyonun artık birçok ülke için “açık ve mevcut bir tehlike” olduğu konusunda uyardı. IMF tarafından yayımlanan Nisan 2022 Dünya Ekonomik Görünüm Raporuna göre 2022 yılı küresel büyüme tahmini %4,4’ten %3,6’ya düşürüldü.
IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nun Nisan 2022 sayısını “Savaş Küresel Toparlanmayı Geciktiriyor” başlığı ile yayınlarken, Ocak ayındaki görünüm raporundan bu yana küresel ekonomik görünümün Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle önemli ölçüde kötüleştiği belirtildi. Türkiye’nin 2022 yılı büyüme tahmini de %3,3’ten %2,7’ye çekildi. Kurum Rusya ekonomisinin bu yıl %8,5, Ukrayna ekonomisinin de %35 küçülmesini bekliyor.
Haftaya sert alımların gölgesinde ve önemli teknik seviyeleri aşarak 114 dolar seviyesine varan bir yükselişle başlayan Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı, dün neredeyse %6’ya yakın gerileme ile 107 dolara seviyesinin altına geriledi. Elbette, bu hareketin arkasında yukarıda da belirttiğimiz üzere IMF’nin küresel büyüme tahminini aşağı çekmesinin yattığını düşünüyoruz. Temel bir varsayımla, eğer konuya arz-talep koşulları çerçevesinden yaklaşırsak, petrolün gelmiş olduğu seviyeleri ‘aşırı’ olarak nitelendirebileceğimiz gibi, savaş ortamı nedeniyle yaşanan belirsizliğin de tam aksi yönde fiyatları yukarı itmeye devam ettiğini görüyoruz.
Öte yandan, JPMorgan, Avrupa Birliği’nin Rusya’dan petrol ithalatını hızla azaltması durumunda petrolün varil fiyatının 185 dolar seviyesini görebileceği tahmininde bulundu. Savaşın tüm şiddetiyle devam ettiği ve yeni yaptırımların da yolda olduğunu kabul etmemize rağmen, Rusya’dan günlük yaklaşık 4 milyon varil petrol ithalatını yasaklama konusunda Avrupa Birliği’nin ne kadar ciddi olduğunu tam olarak bilmiyoruz.
Petrol fiyatları gevşeyince küresel borsalar dün günü olumlu anlamda yükselişle tamamladı. ABD borsa endeksleri geceyi %1,5 civarında artıda tamamlarken, risk iştahının göstergesi konumunda olan Nasdaq borsası, geceyi %2,15 yükselişle tamamladı. FED’in Mayıs ayı başındaki faiz toplantısı yaklaşırken, 50 baz puan faiz artırım ihtimaline kesin gözüyle bakılıyor. FED’in en şahin üyesi Bullard, enflasyon tehdidine paralel hızlı hareket edilmesi gerektiğini savunarak 75 baz puan faiz artırıma kapı araladığı dünkü günde, borsaların ciddi bir yükseliş kaydettiğini de göz ardı etmemek gerekiyor!
Küresel mali piyasalar genel hatları ile savaş ve enflasyonist baskılar arasında oldukça kararsız bir seyir izlediklerini görüyoruz. Adeta tahterevalli tarzında bir piyasa ile karşı karşıyayız. Kendimize de haksızlık etmeden eleştiride bulunmak gerekiyor. Keza, yorum yapmanın da çok zorlaştığı bir dönemin içinden geçtiğimizi itiraf etmem gerekiyor. Bunun en güzel örneğini dün altın cephesinde yaşadık. Teknik mânâda 1,965 dolar seviyesindeki güçlü direncini hafta başı yukarı yönlü kıran ons altın, 2,000 dolar seviyesini test etmesi ardından bu sabah 1,940 dolar seviyesine geri çekilerek adeta hakemden kırmızı kart gördü! Geçen hafta gerileme eğiliminde olan petrol, haftaya sert bir yükselişle başlaması ardından yukarıda da söz ettiğim üzere sert bir satış baskısı ile karşılaştı. Bu sabah ise yeniden toparlanma eğilimine girdiğini ve 108 dolar seviyesinin üzerinde işlem gördüğünü not edelim.
ABD’de dün %2’den fazla yükseliş kaydeden Nasdaq endeksi, bu sabah vadeli işlemlerde %1 düşüşle güne başlıyor. Asya piyasalarında ise kafalar karışık. Japonya, Çin’e yönelik ihracatın keskin bir şekilde yavaşlaması ve yükselen enerji fiyatlarının ithalatın maliyetini artırması ve Ukrayna’daki çatışmanın getirdiği ekonomik zorluklara katkıda bulunması nedeniyle, Mart ayında piyasa tahminlerinden dört kat daha geniş bir ticaret açığı kaydetti.
Petrol ve hisse senedi piyasaları Çarşamba günü Çin’in pandemik karantinalarının etkilerine ilişkin endişeler nedeniyle baskı altındayken, Japonya Merkez Bankası, tahvil faizlerinin yükselmesini frenlemek ve getiri hedefini korumak adına, %0,25 faiz seviyesinden sınırsız miktarda 10 yıllık Japon devlet tahvili satın alacağını söylerken, Japon Yeni dolar karşısında son 20 yılın en düşük seviyesine geriledi! İhracat odaklı ekonomisine zayıf Yen’in katkıda bulunacağı beklentisi ile bu sabah Japonya borsası %0,6 yukarıda işlem görüyor.
ABD Dolarının ise genel hatları ile güçlü kalmaya devam ettiğini görüyoruz. Doların piyasa faizi olan gösterge 10 yıllık devlet tahvili getirisi psikolojik %3 seviyesinin kıyısında işlem görüyor. ABD 10 yıllık tahvil faizinin, FED’in uzun vadeli faiz hedefinin %2,4 olduğu bir ortamda bu denli sert hareketlere sahne olması, kuvvetle muhtemel agresif faiz artırım riskini yansıttığını düşünüyoruz. Bu bağlamda, EURUSD paritesi 1,08 seviyesinin etrafında ve oldukça önemli bir teknik seviyenin eşiğinde kararsız bir şekilde beklemeye devam ediyor. EUR açısından, faiz makasının ABD lehine açılacağı beklentisi nedeniyle riskleri aşağı yönlü görüyoruz.
İçeride ise, piyasa faizleri ile enflasyon arasında açılan devasa makas ve ultra negatif reel faiz politikası nedeniyle konut ve hisse senedi piyasalarının yüzü gülmeye devam ediyor. Konut fiyatlar enflasyondan korunma arayışının da eklenmesi ile adeta talebin ışığında coşarken, hisse senedi piyasaları da enflasyona kafa tutmaya devam ediyor. Borsa ana endeksi dünkü günü %0,4 oranında yükselişle tamamlarken, dolar bazında önemli bir teknik seviye olarak takip ettiğimiz 170-171 dolar seviyesinin hemen kıyısındayız. Kamunun da süregelen desteği ile USDTRY kuru 14,64 civarında yatay kalmaya devam ediyor.
Netflix, enflasyonun, Ukrayna’daki savaşın ve şiddetli rekabetin on yıldan uzun bir süredir ilk kez abone kaybına katkıda bulunacağını söyledi. Şirketin kullanıcı sayısı ilk çeyrekte 200 bin azalırken; ikinci çeyreğe ilişkin kullanıcı kaybının, 2 milyon olarak duyurulması ile Netflix hisseleri kapanış sonrası işlemlerde %20’den fazla değer kaybetmesine neden oldu.
Bugün veri takvimi oldukça zayıf görünüyor. ABD’de Beige Kitap yayınlanacak. IMF-Dünya Bankası toplantıları takip edilmeye devam edilecek. FED’in faiz artırımına günler kala, Merkez Bankası yetkililerinin açıklamalarına kulak kabartılacak.
iktisatbank.com